In gesprek met … Willem Bastein, mede-oprichter Klimaatgarant
Wie Willem Bastein ontmoet, valt het al snel op: hij praat niet alleen gepassioneerd over energie, hij is energie. Een man met een missie, die de oplossing steeds weer zoekt in wat hij typeert als ‘een robuust energiesysteem’.
“Het energieverbruik in een woning is niet alleen afhankelijk van de installaties, de bouwkundige schil of het gedrag van de bewoners. Het zijn de drie samen die zorgen voor optimaal rendement en comfort. Daarvoor heb je een robuust systeem nodig. Een systeem dat tegen een stootje kan. Een systeem dat afwijkend gedrag zonder veel pijn accepteert. Dat, als er wat meer wordt gedoucht dan bij de buren, de energierekening niet meteen laat ontploffen. Daarvoor moet je maatregelen nemen die leiden tot stabiliteit.” Daar is dus meer voor nodig dan verantwoord gedrag, wil hij maar zeggen. “We gaan de bewoners niet opvoeden door te roepen ‘lampen uit en korter douchen’. Dat weten de mensen echt wel. Het moet zo zijn dat je het niet hoeft uit te leggen. De energievoorziening in de woning moet zo zijn dat we ze helpen het maximaal te benutten.”
Daarvoor is het volgens Bastein nodig om de aandacht te richten op de drie grootste warmtelekken van de woning: ramen, ventilatie en warm water. Via de ramen gaat nog steeds de meeste warmte naar buiten. Het warmteverlies is net zo groot als dat van vloer, muren en dak samen. “Met triple glas ga je minder stoken en dat levert vooral winst op in rendement en comfort.”
Op nummer twee staat ventilatie. Het binnenhalen van voldoende verse lucht (100 m3 per uur volgens het Bouwbesluit) is noodzakelijk om het binnenklimaat leefbaar en gezond te houden. “Maar de warme lucht die we creëren gaat via traditionele ventilatie net zo hard weer naar buiten. Door gebruik te maken van balansventilatie met warmteterugwinning (WTW) bespaar je 90 procent op dat warmteverlies.”
Het warme douchewater dat zo in het riool wegloopt, is het derde warmtelek en Bastein een doorn in het oog. De douche WTW is wat hem betreft de slimme oplossing. Het warme water dat door de afvoer stroomt, verwarmt op hetzelfde moment het koude water in de ernaast gelegen aanvoerbuis. “Je halveert het energieverbruik voor warm water en houdt hetzelfde comfort. En ook dit draagt bij aan de robuustheid van het systeem. Want iets langer douchen, voel je niet direct in de portemonnee.”
In het denken en doen van Bastein draait om steeds om twee zaken: warmte binnenhouden enerzijds en het duurzaam opwekken en afgeven van de energievraag die overblijft anderzijds. Warmte- en koudeopslag (WKO), warmtepompen en zonnepanelen staan standaard op zijn lijstje, waarmee sowieso wordt voldaan aan de eisen voor Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG). “Met die goede isolatie hebben we natuurlijk wel warme woningen in de zomer gecreëerd. Met een kleine circulaire bodemwarmtepomp sla je eenvoudig warmte uit huis in de ondergrond op. Daarmee kun je verwarmen in koude periode en koelen als het warm is. Zo zorg je jaarrond voor een zeer laag energieverbruik. Onder je huis bevindt zich een grote accu van nat zand. Maak daar gebruik van.”
Het bouwen van een woning die aan de normen van het Bouwbesluit voldoet dat kan elke aannemer, is zijn overtuiging. De samenwerking met Kroon & de Koning is uitdagend, omdat er altijd gezocht wordt naar aanvullende maatregelen om het energieverbruik beneden de bestaande normen te krijgen.
In de MorgenWonenPlus concepten van de VolkerWessels groep ligt de lat al hoog. De woningen zijn gasloos en voorzien van een geïntegreerd systeem met onder andere een warmtepomp, een douche WTW, triple glas, balansventilatie, zonnepanelen en ankerloze spouwmuren. “De vraag is altijd of we in het voorliggende project nog stappen verder kunnen gaan. Dus onderzoeken we bijvoorbeeld de stedenbouwkundige eisen ten aanzien van zonnepanelen of aanpassingen aan de installaties omdat niet alle woningen identiek zijn. Ook de Energie Prestatievergoeding voor Nul-Op-De-Meter huurwoningen kan ruimte bieden aan extra energiebesparende maatregelen. Als wij de installatie voor onze rekening nemen, kijken we vaak mee in de ontwikkelingsfase.”
Klimaatgarant begon in 2012 klein, als doorstart van wat IthoDaalderop rond de eeuwwisseling aan expertise had opgebouwd. Inmiddels is de organisatie uitgegroeid tot een groep van zo’n 60 specialisten, actief in ontwikkeling, installatie, exploitatie, onderhoud en beheer van energiesystemen voor de woningbouw. Klimaatgarant is inmiddels weer onderdeel van de Climate for Life Group waar ook IthoDaalderop toe behoort en een vaste samenwerkingspartner van Kroon & de Koning.
